Het vorige weerbericht is nog niet zo oud, maar aan het weerfront is het heel spannend de laatste weken. Daarom nu even een update.De YVG Weerprofeet

Dag YVG-ers, we schaatsen alweer een paar maandjes. En nu komt de vraag: gaat natuurijs ervan komen of moeten we nog even wachten. We schaatsen nu nog op kunstijs, dat weet ik, dat doe ik ook. Maar wie weet gaat er dit seizoen, zelfs deze maand nog wel een echte “plaat ijs” komen. Een plaat ijs is de Noord-Hollande uitdrukking die onze schaatsvrienden uit die regio gebruiken als er een mooie dikke schaatsbare plak natuurijs op meren en sloten ligt. Nu is het nog niet zover, maar de winter is op 1 december officieel gestart en meteen komt de wind uit de oosthoek. De start is dus goed, maar wat betekent dit voor de komende periode? 

Winter in de maak?

De weerkaarten zien er deze eerste week van december al aardig winters uit. Het begon de laatste dagen van november al met mooie hogedruk boven Scandinavië. En laten we wel zijn, dat is wel de plek waar we hogedruk willen zien als we een echte ijswinter willen. En hogedruk daar hebben we in de winter al lange tijd niet meegemaakt. Met een lagedrukgebied erbij boven Italië wordt de koude lucht uit het oosten flink aangezogen en zal echte transportvorst zijn intrede doen in onze contreien. 

Er was nog een klein probleem. Er was nu nog onvoldoende kou in Oost-Europa en dus werd het bij ons niet meteen ijskoud. We hebben afgelopen week wel duidelijk ander weer gezien dan we gewend waren tot half november. Tot dat moment was het met zuidenwinden extreem zacht en zelfs de bladeren zitten deze eerste dagen van december nog steeds aan veel bomen. Ik reed bij de P-plaats van Kardinge en het leek wel oktober. Alle bomen waren nog groen. Rare wereld…

Waar gaat de hogedruk heen?

Nadat het hogedrukgebied zich gevestigd heeft boven Scandinavië, kruipt het hierna naar het westen en zien we ook voor het eerst in lange tijd weer eens hogedruk boven Groenland. Hierdoor gaat er een noordenwind waaien en krijgen we een zogenaamde “vieze” winter, met veel regen en later sneeuwbuien.

Veel hangt af van waar de lagedruk zich naartoe gaat bewegen. Als lagedrukgebieden van Scandinavië naar het Zuiden zakken, komt er steeds meer kou naar onze regio. Als er echter lagedruk doorheen komt vanaf de oceaan, kan de wind weer naar het westen-zuidwesten gaan en is de winter weer foetsie. Het is komende dagen heel spannend, maar e kou lijkt te gaan winnen. 

Weinachtstauwetter en daarna winter?

En zoals het vaak gaat tijdens echte schaatswinters is er vaak rond Kerstmis op zijn goed Gronings een zogenaamd “Weinachtstauwetter”. Ook tijdens de kerstdagen van 1996 was dit het geval. Ik weet nog goed dat het toen in het westen geregend had en daarna de vorst weer keihard terugkwam. Hierna kwamen dat jaar een serie grootse natuurijstochten, zo ook de Elfstedentocht en de Noorderrondritten.

Zo hebben onze oud voorzitter en ik dat jaar de Noord-Holland-tocht gereden. Een prachtige tocht van een 150 km door het oude veengebied in Noord-Holland. Prachtig ijs en je kon zien dat het daar gedooid had. Het ijs was gesmolten en daarna weer keihard bevroren. Geen pukkeltje op het ijs en je dacht dat je schaatsen bot waren, maar dat was niet zo, het ijs was zo spiegel-spiegelglad en kei-keihard. 

Hopen en duimen dat de weergoden nu eens meewerken

Maar dat is alweer 26 jaar geleden!!!! Kunnen we nog steeds zo’n winter krijgen? Ik denk dat het moeilijker is, maar zeker niet onmogelijk. Als alles goed valt, dan kan het zeker en dan kan ook een volgende Elfstedentocht en Noorderrondritten op het programma komen. Het is wat dat betreft vooral hopen en duimen dat de weergoden nu eens meewerken. 

Straalstroom duidelijk

Wat belangrijk is om echt winterweer bij ons te krijgen is dat de wind op grote hoogte niet opgejaagd wordt door het verschil tussen het warme zuiden en het koude noorden. Van nature heeft dit effect als gevolg dat in de winter de wind op grote hoogte (10-15 km) boven ons hoofd veel harder gaat waaien en meestal strak uit het westen.   

Vorig jaar verwachtte winterdeskundigen nog een echt een koude winter, maar dat pakte compleet anders uit. Juist door deze harde wind op hoogte werd het een winderige, natte en zachte winter. Soms treedt er echter wel een goede blokkade op en krijgt de wind op hoogte bij ons niet de snelheid die hij “normaal” wel krijgt. Waarom en hoe dat precies werkt is bijzonder en hangt vooral van de plaatsing van de hogedrukgebieden af. Je ziet nu dat deze harde wind op hoogte heel zuidelijk waait en dat maakt de kans op echte winter bij ons groot.

Weerwijsheden

Dan zijn er nog heel veel oude weerwijsheden. Zo las ik er een van een zeer ervaren rayonhoofd van de Elfstedentocht. Die zei dat als de wind in de koude hoek zit bij afnemende maan, dan blijft die daar de hele maand. Ik vond het wel een mooie en begrijpelijke regel. En van zo’n ervaringsman verwacht je dat het wel zo zal zijn. Ik sta dan ook altijd met de schaatsen klaar als de wind de oosthoek opzoekt rond deze donkere periode. Meestal echter alleen maar om daarna weer naar Kardinge te gaan. De wijsheid lijkt volgens deskundigen nergens op gebaseerd. Het zal wel zo zijn, maar stiekem kijk ik toch altijd waar de wind vandaan waait in de week naar nieuwe maan. 

De kans is zeer aanwezig

Maar hoe het ook zij, het is momenteel heel spannend op de weerkaarten. Ik zie wel gebeuren dat er rond Kerst een dooiaanval komt, maar dan hebben we de eerste vorst en schaatsijs wellicht al gehad en misschien dat de winter daarna weer flink terugkomt, à la ’96-‘97. Het kan en wie weet gaat het gebeuren. Vergeet niet dat we in een periode zitten net na een periode met zeer weinig zonnevlekken. En dat is volgens weerprofeten de periode wanneer ons land de meeste schaatswinters heeft gehad. 

Dus beste mensen blijf het volgen en blijf kijken naar de weerkaarten. Hoge druk ten noorden van ons gaat winter brengen. Als het niet nu is, dan is het wellicht nog mogelijk in de komende twee maanden. Ik houd het voor jullie in de gaten en als het spannend wordt, zorg dat je je natuurijskleren en je schaatsen scherp klaar hebt liggen. En zo niet, Kardinge wacht op jullie.